Gündönümüyle Yeni Yıl Heyecanı Başladı

Seher Özen Karadeniz / fullantalya                                                                                                                                           

Hatırlamak, Niyet etmek, Geride Bırakmak, Yeniden Başlamak Hepsi Yeni Yıla Dair

Nardugan/ Şeb-i Yelda/ Gündönümü/ Kış Yarısı  Bereketli Olsun

Nardugan, Türklerin İslamiyet öncesi dönemlerine uzanan, kış gündönümü (21 Aralık) ile ilişkili çok eski bir bayramdır. Özünde ışığın karanlığa karşı yeniden güç kazanmasını, yeniden doğuşu, umut ve bereketi simgeler.
Nardugan Nedir?

Nar: Güneş / ışık

Dugan (Tugan): Doğmak

“Güneşin yeniden doğuşu” anlamına gelir.

21 Aralık’ta geceler en uzun hâline ulaşır; bu tarihten sonra günler uzamaya başlar. Eski Türkler bu dönüşü doğanın yeniden canlanmasının habercisi olarak kutlamıştır.

Nardugan; ışığın karanlığa galip gelmesi, güneşin yeniden güç kazanması, yeni yıl için dilek, bolluk ve sağlık, doğa ile uyum ve şükran demek.  Bu yönüyle Nardugan, yalnızca bir bayram değil; kozmik dengeyi fark etme ritüelidir.

Nardugan’da hayat ağacını simgeleyen Akçam ağacının dallarına; bezler, kurdeleler, dilekler, küçük semboller asılır. Ağacın altına hediyeler bırakılır. Bu gelenek, bugün yılbaşı ağacı olarak bilinen pratiğin Orta Asya kökenli hâlidir.

Ateş veya mumlar yakılır. Ateş; arınmayı, kötülüklerin geride bırakılmasını, yeni döngüye temiz giriş yapmayı simgeler. Günün olmazsa olmazlarından biri de paylaşım ve yan yana gelmek.  Aileler ya da yakın çevre bir araya gelir. Yemekler paylaşılır. Çocuklara hediyeler verilir. Barışma, helalleşme ve birlik vurgusu öne çıkar.

Nardugan birçok kültürde yer almaktadır. Şeb-i Yelda (İran), Yule (Kuzey Avrupa), Saturnalia (Roma) Noel öncesi pagan gelenekleri vb Nardugan’ın evrensel bir gündönümü bayramı olduğunu gösterir.

 

Köyümde Gündönümü “Kış Yarısı” Eğlencesiyle Kutlanırmış

 Kısa bir süre önce aile büyüklerimden biriyle yaptığım sözlü tarih görüşmesinde de 21 Aralık’ın köyümüzde “Kış Yarısı”  adıyla kutlandığını öğrendim. O gün köyün gençleri toplanıp birlikte bir yemek yapmaya karar verdikten sonra aralarından bir erkek bir kız seçerek damat ve gelin kılığına, bir kişiyi de elinde süpürgesi ile tilki kılığına soktuktan sonra beraberce köyün bütün evlerinin kapılarını çalarak malzeme toplamaya başladıklarını anlattı. Bu ziyaretler sırasında girdikleri evlerde eğer yaşlı varsa gelin el öperken ağzına iğne alıp öyle öpermiş. Bir çeşit güne eğlence katmak amacıyla yapılan bu ritüele Tilki rolündeki eli süpürgeli genç de evin mangalı yanarken önüne dökülen külleri süpürerek- havaya savurarak- eğlenceyi büyütürmüş. Günün sonunda toplanan yiyeceklerle seçtikleri bir evde yemek yapar hep beraber yerlermiş.

Günümüzde Nardugan; kültürel hafızayı hatırlamak, doğa ile bağ kurmak, manevi bir “yeniden başlama” anı yaratmak için sembolik olarak kutlanıyor. Ben de kendimce küçük bir kutlama yapıp. Dileklerimi dileyerek gündönümünü karşıladım. Yeni yıl hepimize bereket getirsin.

Köy Öğretmenlerinin ve Köylülerin Doktoru Dr. Bedia Kervancıoğlu

Antalya Tabip Odası ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüleri Derneği Antalya Şubesinin düzenlediği Dr. Gülay Ünlü’nün konuşmacı olarak katılacağı “Aksu Köy Enstitüsü ve Dr. Bedia Kervancıoğlu” başlıklı söyleşi 24 Aralık , 14.00 Antalya Tabib Odasi Toplantı salonunda gerçekleştirilecek.

Meslek hayatına Tıbbiyeyi bitirdiği yıl, 1940’da Aksu Köy Enstitüsü’nde başlayan Kervancıoğlu; enstitünün kurucusu, öğretmeni, doktoruydu.  Onbeş yıl bu görevde çalıştıktan sonra Arifiye Köy Enstitüsü’ne geçti. On iki yıl sonra 1967’de yeniden Aksu Köy Enstitüsü’ne döndü. 1977’de emekli buradan emekli oldu.

Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Hilmi Uysal, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi emekli öğretim üyesi Prof. Mualla Aksu ile Aksu Köy Enstitüsü ve Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü mezunu Eğitimci-Yazar Prof. Pakize Türkoğlu’nun Temuuz 2024’de yayınladıkları “Sağlık Ekseniyle Köy Enstitüleri” kitabında da geniş yer verdikleri Dr.Bedia Kervancıoğlu, bu kurumlarda sadece revirde öğrencilerin ve çalışanların sağlık durumlarını kontrol etmiyor aynı zamanda diğer 20 Köy Enstitüsünde olduğu gibi o yıllarda  Köy Enstitüleri’nin bir parçası olan “Sağlık Kolu” öğrencilerine de sağlık eğitimi veriyor, onları sağlık alanında yetiştirerek köylerde “Sağlık Teknisyeni” olarak hizmet vermeye hazırlıyordu. Aynı zamanda da Aksu ve çevre köylerine her türlü sağlık hizmetini götürmekle görevliydi.

Öğretmenlerin ve doktorların sayıca az ancak ülkenin ücra köşelerinde canla başla çalıştığı o yıllarda eşek/at sırtında köyleri dolaşan Kervancıoğlu’nun hayatını Antalya Büyükşehir Belediyesi Kent Araştırmaları Merkezi de ayrıntılı olarak ele aldı. Merkezin Sözlü tarih sorumlusu Göktuğ Özgül, 18 yıl önce başladığı ve Antalya’nın tıp tarihine ilişkin bilgiler derlediği bazı Sözlü tarih çalışmaları kapsamında, 2008’den bugüne doktor Bedia Kervancıoğlu’nun ailesi de dahil olmak üzere, kendisinin 15 kadar öğrencisiyle ve Aksu civarındaki köylerden, o dönem gönüllü muayene ettiği 4 hastası ile görüştü. Bu görüşmeler çerçevesinde oluşturulan kayıtlara Kent Araştırmaları Merkezinden ulaşılabilir.

TRT’nin “Cumhuriyete Kanat Gerenler” belgeselinde de yer verdiği Kervancıoğlu, sadece Aksu yöresinde değil, Kaş’tan Gazipaşa’ya tüm Antalya’da ve Türkiye’de anılmayı sürdürüyor.

 

Yeni Yıl Konser Biletleri Haftalar Öncesinden Tükendi

Her sene olduğu gibi bu sene de Antalya Devlet Opera ve Balesi ile Antalya Devlet Senfoni Orkestrasının “Yeni Yıl Konseri” biletleri haftalar öncesinden tükendi. Yıllar içinde hem Antalyalı müzikseverler hem de kentin bu kıymetli iki sanat kurumu açısından bu konserler bir çeşit birbirilerine verilmiş buluşma sözü gibi asla şansa bırakılmadan gereği yapılır, buluşmaya özenle hazırlanılır, saatinde konser salonunda herkes yerini alır ve o konsere katılan herkes eğlenmeden, yüzü gülümsemeden o salondan ayrılmaz.

Antalya Devlet Opera ve Balesi bu yıl da ‘Yeni Yıl’ coşkusunu sahneye taşıyan özel bir konserle Antalyalı sanatseverlerle buluşuyor.  Şef Maximillian Cem Haberstock yönetiminde gerçekleşecek konserin   zengin repertuvarı eşliğinde sanatsevereler yılın yorgunluğunu atıp yeni yıla neşeyle girecekler diye düşünüyorum.

Antalya Devlet Senfoni Orkestrasının; klasik müzikten 80’lerin hitlerine, sinema ve popüler müzikten sürpriz parçalara uzanan renkli programının düzenlemelerini Anıl Edebale yaptı. Edebale’nin piyanoda orkesta ve solistlere eşlik edeceği konser, görsel sahne şovlarıyla da Antalyalı müzikseverlere 2026 yılına merhaba diyecekleri unutulmaz bir gece yaşatacak.

 

Yeni Yıl Çarşıları

Muratpaşa Belediyesi / Atatürk Kent Meydanı            20-28 Aralık

Kepez Belediyesi / Dokuma Park                                20-8 Aralık

 

Antalya’nın Haftalık Kültür Sanat Gündemi / 22 – 28 Aralık 2005

 

Antalya Devlet Tiyatroları Haşim İşcan Sahnesi

* 24-25-26 Aralık           saat 20.00                    “Kuşlar”

* 27 Aralık                    saat 15.00-20.00           “Kuşlar”         

*28 Aralık                     saat 14.00                    “Kırmızı Cüce/ Çocuk Oyunu

saat 16.00                    “Umudunu Yitirmeyen Sığırcık”  /Çocuk Oyunu

 

Antalya Devlet Opera ve Balesi

* 24 Aralık        saat 14.00                    Müze Konseri-Suna İnan Kıraç Kaleiçi Müzesi

* 25 Aralık        saat 11.00-14.00           Fatih Şanlı’nın  “Dino Ormanı” ÇO,

* 27 Aralık        saat 20.00                    Yılbaşı Konseri

 

 Antalya Devlet Senfoni Orkestrası

* 26 Aralık        saat 20.30                    Yeni Yıl Konseri

           

Antalya Büyükşehir Beldiyesi Şehir Tiyatroları

* 23-24 Aralık    saat 20.00                    “Antigone” -Performans Sahne

* 25-26 Aralık    saat 20.00                    “Takıntılar” Yıldız Kenter Sahnesinde

* 27 Aralık                    saat 15.00                    “Bir Şubat Gecesi” (ÇO)/ Yıkdız Kenter Sahnesi

saat  20.00                   “Huysuz” / Büyük Sahne

* 28 Aralık                    saat 15.00                    “Külkedisi” -Kukla Tiyatrosu / Yıldız Kenter Sahnesi

 

 

AKS

“Necati Korkmaz Mikro Minyatür Sergisi” uzun süreli sergilerinden  ve “Bir Başka Antalya’3”  AKS Sergi salonlarında gezilebilir.

* 25 Aralık        saat 19.00        Seramik Yılbaşı Ağacı  Mumluk Atölyesi

* 27 Aralık        saat 16.00        Rehberli Sergi Turu

* 28 Aralık        saat  15.00       Cihan İnçukur-Onur Ozan Cin  Piyano Öğrencileri Konseri

 

ANTERE SAHNE

* 24 Aralık        saat 20.00                    “Baba”             Mall Of Antalya Tiyatro Sahnesi

 

BAKÜS SAHNE

* 24 Aralık        saat 20.00                    Çınar Tüker/ Akustik konseri

*26 Aralık         saat 20.00                    Varoluşçu Film Okumaları / “Berlin Üzerinde Gökyüzü”

Wim Wenders

Söyleşi: “Cihan Camcı -Osman Utku Atış

 

* 27 Aralık        saat 15.00                    5-6 yaş çocuklar için “Noel Baba” / Masal Drama

 

Kepez Kent Tiyatrosu

*  26 Aralık        saat 20.00        “Kaç Baba Kaç”          Erdem Bayazıt Kültür Merkezi

 

Nazım Hikmet Kongre ve Fuar Merkezi

 * 22 Aralık                    saat 20.00                    “Seyfi Bey” /Tiyatro

* 23 Aralık                    saat 20.00                    “Doğaçlama Komedya” /Tiyatro

* 25 Aralıkk                   saat 20.00                    “Uyanış” /Tiyatro

*27 Aralık                     saat 13.00-15.00          “Nasreddin Hoca İle Sahne Çocukların

*28 Aralık                     saat 20.00                    “Apartman” / Tiyatro

 

Türkan Şoray Kültür Merkezi

* 22 Aralık                    saat 20.30                    “Herkes Kocama Benziyor”/Tiyatro

* 23 Aralık                    saat 20.30                    “Sabotaj”/Tiyatro

* 24 Aralık                    saat 20.00                    “Şifa Niyetine” / Müzikli Oyun

* 26 Aralık                    saat 20.30                    “İstanbul Sentezfoni Modern Folk Grubu ve The                                                                 Angels Dance grubu  / Konser&Dans

* 27 Aralık                    saat 20.30                    “Seninle Evlenir miyim?”/ Tiyatro

 

SÖYLEŞİ

Antalya Tabib Odası ve Yeni Kuşak Köy Enstitülüleri Derneği Antalya Şubesinin düzenlediği Dr.Gülay Ünlü’nün konuşmacı olarak katılacağı “Aksu Köy Enstitüsü ve Dr. Bedia Kervancıoğlu” başlıklı söyleşi 24 Aralık, 14.00 Antalya Tabib Odasi Toplantı salonunda gerçekleştirilecek.

 

SERGİ

HUX ART HOUSE KARMA SERGİSİ

Yer : Bülent Ecevit Kültür Merkezi

Sergi Tarihi : 21 -24 Aralık 2025

Sanatçı Ebru Özen’in atölyesinde beş yıldır eğitim alan kimisi Güzel Sanatlar Fakültelerinden mezun, alanında çalışmaya devam eden, kimisi de Hux Art House’da çalışmalarına başlamış 11 yaratıcı genç zihnin ilk sergi buluşması.